13 tháng 2, 2012

Nam Trung tạp ngâm - Nễ giang khẩu hương vọng

36.  Nễ giang khẩu hương vọng

Vọng vọng gia hương tự nhật biên
Hoành sơn chỉ cách nhất sơn điên
Khả lân quy lộ tài tam nhật
Độc bão hương tâm dĩ tứ niên
Yến đảo thu hàn thanh nhập hải
Nễ giang trào trướng bạch hàm thiên
Ngoại châu kim dữ ngô châu biệt
Khán khán nhân phong bất tự tiền

江 口
望 望 家 似 日 遍
橫 山 只 隔 一 山 顛
可 憐 歸 路 纔 三 日
獨 抱 心 已 四 年
燕 島 秋 寒 青 入 海
江 潮 漲 白 函 天
外 州 今 與 吾 州 別
看 看 人 風 不 似 前

Dịch nghĩa
Ở của sông Ròn nhìn về quê
Trông về quê nhà xa lắm, như ở bên mặt trời.
Thật ra chỉ cách một dãy Hoành Sơn mà thôi.
Buồn thay, đường về ba ngày là đến nơi,
Thế mà phải ôm nỗi nhớ bốn năm trời nay!
Mùa thu lạnh, Hòn Én chiếu sắc xanh xuống mặt biển.
Thủy triều lên, sông Nễ lồng bóng trời, trắng xóa.
Châu ngoài nay khác với châu ta,
Nhìn xem phong tục dân ở đây không giống trước
.

Ngóng trông quê cũ xa vời
Hoành Sơn một núi một trời cách xa
Đường quê ngày chỉ mất ba
Riêng ôm lòng nhớ đã là bốn năm
Thu buồn Hòn Én biển xanh
Cửa Ròn triều nổi trắng ngang bầu trời
Châu ta chẳng giống châu ngoài
Nhìn xem phong tục khác thời xa xưa

Ngóng trông quê cũ mãi xa vời
Thật cách Hoàng Sơn một núi thôi
Biết chắc đường về ba bữa tới
Riêng ôm lòng nhớ bốn năm rồi
Thu về Hòn Én màu xanh biển
Triều nổi Cửa Ròn xóa trắng trời
Châu đó châu đây nay khác biệt
Nhìn xem phong tục khác cổ thời

Trông ngóng quê nhà mãi biệt xa
Hoàng Sơn chỉ cách một non mà
Đường về biết chắc ba ngày tới
Lòng nhớ riêng ôm bốn hạ qua
Hòn Én thu về xanh mặt biển
Cửa Ròn triều nổi trắng dương tà
Châu ngoài cùng với châu ta khác
Phong tục ở đây chẳng giống ta

Nam Trung tạp ngâm - Độ Linh giang

35. Độ Linh giang

Bình sa tận xứ thuỷ thiên phù
Hạo hạo yên ba cổ độ thu
Nhất vọng tân nhai thông cự hải
Lịch triều cương giới tại trung lưu
Tam quân cựu bích phi hoàng diệp
Bách chiến tàn hài ngoạ lục vu
Bắc thượng thổ dân mạc tương tị
Táp niên tiền thị ngã đồng chu (châu)

渡 靈 江
平 沙 藎 處 水 天 浮
浩 浩 湮 波 古 渡 秋
一 望 津 涯 通 巨 海
歷 朝 彊 界 在 中 流
三 軍 舊 壁 飛 黃 葉
百 戰 殘 骸 臥 綠 蕪
北 上 土 民 莫 相 避
卅 年 前 是 我 同 州

Dịch nghĩa
Vượt sông Gianh
Cuối bãi cát là chỗ trời và nước bồng bềnh.
Mùa thu, nơi bến cũ, khói sóng lồng lộng,
Đứng ở bến sông, trông suốt tận bể khơi.
Qua bao nhiêu thời đại, ranh giới Nam Bắc là ở giữa lòng sông này.
Trên lũy cũ của ba quân, lá vàng bay lả tả.
Xương tàn trăm trận đánh nằm trong bụi cỏ xanh.
Dân vùng bắc sông chớ xa lánh ta,
Ba mươi năm trước, các người cũng là đồng châu với ta đó.

Cát ngang trời nước bập bềnh
Thu về bến cũ mông mênh khói mờ
Vời trông sông biển bến bờ
Các triều ranh giới đều nhờ sông Gianh
Luỹ xưa rơi rụng lá vàng
Xương tàn trăm trận cỏ xanh chôn vùi
Người dân phía bắc bùi ngùi
Ba mươi năm trước chung vui đất này

Trời nước bập bềnh bãi cát ngang
Thu về bến cũ khói mênh mang
Vời trông dòng chảy thông bờ biến
Triều đại biên cương tại bến Gianh
Lá rụng phất phơ đồn lũy cổ
Cỏ xanh vùi dập nắm xương tàn
Đồng bào miền bắc xin đừng tránh
Ba chục năm rồi mảnh đất chung

Bập bềnh bãi cát nước, trời ngang
Bến cũ trời thu sóng khói vang
Dòng chảy vời trông thông biển lớn
Biên cương triều đại tại sông Gianh
Xương tàn trăm trận nằm xanh cỏ
Lũy cũ ba quân rụng lá vàng
Miền bắc đồng bào xin chớ lánh
Ba mươi năm trước vốn châu chung

Nam Trung tạp ngâm - Sơn trung tức sự

34. Sơn trung tức sự

Điệp điệp tằng loan thạch tác đôi
Yên la bố địa mật nan khai
Hốt phùng hãi thú thụ gian xuất
Tri hữu tiều phu lâm hạ lai
Thiêu dã tân ngân thanh thảo tận
Ỷ sơn cựu kính bạch vân thôi
Sơn linh cố tuyệt khinh phì lộ
Biến liệt nguy cương dữ hiểm nhai

山 中 即 事
疊 疊 層 巒 石 作 堆
煙 蘿 布 地 密 難 開
忽 逢 駭 獸 樹 間 出
知 有 樵 夫 林 下 來
燒 野 新 痕 青 草 盡
倚 山 舊 徑 白 雲 催
山 靈 故
輕 肥 路
遍 列 危 岡 與 險 崖

Dịch nghĩa
Tả cảnh trong núi
Núi trùng trùng điệp điệp, đá chồng chất.
Dây leo lan mặt đất, dày kín, khó mở lối đi.
Bỗng gặp con thú hoảng hốt trong lùm cây chạy ra,
Biết chắc có người hái củi dưới rừng đi lại.
Đồng cỏ cháy, vết còn mới, cỏ xanh chết hết.
Mây trắng đùn lên che lấp lối cũ bên sườn non.
Thần núi cố ý chặn đường người phong lưu,
Mới bố trí gò cao vách đá hiểm trở khắp nơi như thế này!

Trùng trùng đá núi chất chồng
Dây leo chật đất chập chùng tối thui
Chợt nhìn con thú trốn nhui
Biết rằng rừng rậm bác tiều bước ra
Đốt rừng cỏ cháy gần xa
Lên non mây trắng vẫn là đường quen
Sơn thần ngăn bước bon chen
Đèo cao dốc thẳm ngăn liền khắp nơi

Trùng trùng vách núi đá chồng đầy
Chật chội khó đi vướng cỏ dây
Con thú giật mình ra khỏi bụi
Bác tiều xuống núi chắc đâu đây
Cháy rừng dấu mới cây xanh chết
Len núi đường xưa lấp áng mây
Ngăn bước phong lưu sơn thần đặt
Gò cao vách hiểm khắp nơi dày

Trùng điệp núi non đá chất đầy
Lối đi khó mở vướng leo dây
Giật mình con thú chui ra bụi
Biết chắc bác tiều sắp đến đây
Đồng cỏ cháy tan tiêu cây cối
Lối xưa sườn lấp trắng làn mây
Sơn thần cố ý phong đường lộ
Sắp đặt gò cao vách hiểm dày

Nam Trung tạp ngâm - Thu nhật ký hứng

33. Thu nhật ký hứng 

Tây phong tài đáo bất quy nhân
Đốn giác hàn uy dĩ thập phần
Cố quốc sơn hà khan lạc nhật
Tha hương thân thế thác phù vân
Hốt kinh lão cảnh kim triêu thị
Hà xứ thu thanh tạc dạ văn
Tự sẩn bạch đầu khiếm thu nhập
Mãn đình hoàng diệp lạc phân phân

秋日寄興

西風纔到不歸人,
頓覺寒威已十分。
故國山河看落日,
鄉身世托浮雲。
忽驚老境今朝是,
何處秋聲昨夜聞。
自哂白頭欠收入,
滿庭黃葉落紛紛。

Dịch nghĩa
Ngày thu hứng bút
Gió tây mới đến cùng người không về nhà được
Mà đã thấy khí lạnh mười phần ghê gớm
Non sông nước cũ trông bóng chiều tà
Thân thế chốn tha hương gởi cho đám mây nổi
Sáng hôm nay chợt thấy cảnh già mà kinh
Đêm qua nghe tiếng thu ở nơi nào nổi dậy
Cười mình đầu đã bạc mà thiếu tài thu xếp
Đầy sân lá vàng rụng tơi bời.

Gió tây mới thoảng gần xa
Thấu xương khí lạnh đã ra mười phần
Đường về quê cũ chiều tàn
Tha hương thân thế gởi hàng mây trôi
Giật mình tóc bạc như vôi
Tiếng thu đêm vắng ở nơi xứ nào
Già rồi sự nghiệp không đâu
Lá vàng tơi tả rụng vào đầy sân

Gió tây lại đến kẻ xa nhà
Đột ngột mười phần lạnh buốt da
Nước cũ non sông nhìn ác lặn
Tha hương thân thế gởi mây tà
Sáng nay tóc bạc thêm kinh hãi
Đêm vắng tiếng thu ở chốn xa
Sự nghiệp già rồi đâm biếng nhác
Lá vàng rơi rụng khắp sân mà

Nam Trung tạp ngâm - Giản công bộ Thiêm sự Trần

31. Giản công bộ Thiêm sự Trần kỳ 1

Thanh sơn ngoại hữu bất quy nhân
Sơn bắc sơn nam tẫn bạch vân
Thất nguyệt hựu phùng thu đáo nhãn
Thiên nhai không đái lão tuỳ thân
Bách niên cổ luỹ yên hà hợp
Nhất đái hàn sa thảo thụ phân
Ỷ biến lan can vô dữ ngữ
Kỷ hồi kinh toạ ức Trần Tuân

柬 工 部 詹 事 陳 其 一

青 山 外 有 不 歸 人
山 北 山 南 盡 白 雲
七 月 又 逢 秋 到 眼
天 涯 空 帶 老 隨 身
百 年 古 壘 煙 霞 合
一 帶 寒 沙 草 澍 分
倚 遍 欄 干 無 與 語
幾 回 驚 坐 憶 陳 遵


Dịch nghĩa
Gởi ông Thiêm sự bộ Công họ Trần bài 1
Ngoài rặng núi xanh, có người chưa trở về,
Phía bắc phía nam núi đều đầy mây trắng.
Tháng bảy lại gặp tiết thu đến trước mắt,
Ở góc trời luống đeo cái già theo người.
Trên lũy cổ trăm năm khói mây tụ lại,
Một dải cát lạnh chia cách cỏ cây.
Tựa khắp lan can không biết chuyện trò cùng ai,
Bao lần giật mình tưởng Trần Tuân đến

Núi xanh cách trở chẳng về làng
Sườn bắc sườn nam mây trắng ngang
Tháng bảy đón chào thu đến viếng
Chân trời khó thoát phận già mang
Trăm năm lũy cổ mây mù tụ
Một giải cát vàng cỏ úa phân
Đứng tựa lan can không mở miệng
Bao lần cứ ngỡ gặp Trần Tuân

32. Giản công bộ Thiêm sự Trần kỳ 2


Thanh phong niểu niểu tự giang tân
Minh nguyệt thanh sơn thướng hải tần
Nan đắc tương phùng như thử dạ
Khả liên đồng thị vị quy nhân
Âm phù tuế vãn sinh tiên đố
U thất thu hàn hiện quỷ lân
Dạ độc minh minh chiêu ẩn phú
Hồng sơn tàm phụ nhất sơn vân

柬 工 部 詹 事 陳 其 二

清 風 裊 裊 自 江 津
明 月 青 山 上 海 瀕
難 得 相 逢 如 此 夜
可 憐 同 是 未 歸 人
陰 符 晚 生 仙 蠹
幽 室 秋 寒 現 鬼 憐
夜 櫝 明 明 招 隱 賦
鴻 山 慚 負 一 山 雲

Dịch nghĩa
Gởi ông Thiêm sự bộ Công họ Trần bài 2
Gió mát hiu hiu từ bên sông thổi lại.
Trăng sáng, núi xanh hiện trên bãi bể.
Khó được gặp nhau như đêm nay.
Thương thay hai ta cùng là người chưa từ quan về được.
Sách Âm phù để lâu không xem đến, mọt tiên đã xông lên.
Căn nhà lạnh tối, về mùa thu, ma trơi hiện ra.
Đêm đọc bài phú Chiêu ẩn, chữ nghĩa rành rành,
Thẹn mình phụ mây núi Hồng


Hiu hiu gió mát ven sông
Núi xanh trăng sáng mênh mông bến bờ
Bạn thân ít gặp bao giờ
Đáng thương hai kẻ vẫn chưa được về
Âm Phù mọt đục chán chê
Mùa thu phòng tối ma trơi đầy nhà
Đêm nằm Chiêu Ẩn ngâm nga
Hồng Sơn đành phụ mây mù núi non

Hiu hiu gió mát ở ven sông
Trăng sáng núi xanh biển trống không
May mắn gặp nhau như ước muốn
Đáng thương cùng bệnh vẫn chờ mong
Âm phù biếng đọc tiên mọt viếng
Nhà tối thu về quỷ đóm vờn
Chiêu Ẩn đêm nằm ngâm xướng mãi
Thôi đành phụ bạc gió Hồng Sơn

Nam Trung tạp ngâm - Vọng Thiên Thai tự

30. Vọng Thiên Thai tự 


Thiên Thai sơn tại đế thành đông
Cách nhất điều giang tự bất thông
Cổ tự thu mai hoàng diệp lý
Tiên triều tăng lão bạch vân trung
Khả liên bạch phát cung khu dịch
Bất dữ thanh sơn tương thủy chung
Ký đắc niên tiền tằng nhất đáo
Cảnh Hưng do quải cựu thời chung

望天台寺

天台山在帝城東,
隔一條江似不通。
古寺秋埋黃葉裏,
先朝僧老白雲中。
可憐白髮供驅驛,
不與青山相始終。
記得年前曾一到,
景興猶掛舊時鐘。

Dịch nghĩa
Ngắm chùa Thiên Thai
Núi Thiên Thai nằm phía cuối thành đông
Cách một nhánh sông nhỏ, tưởng chừng chẳng có lối sang
Ngôi chùa cổ bị mùa thu vùi trong đám lá vàng
Triều vua trước vị sư già đi giữa áng mây trắng
Thương thay tóc bạc mà còn phải làm lụng vất vả
Chẳng thể cùng với non xanh giữ vẹn nghĩa thủy chung
Nhớ năm trước  đã từng đến đấy
Còn trông thấy chiếc chuông cổ đúc từ thời Cảnh Hưng

Thiên Thai chót vót thành đông
Dưới chân ngọn núi có sông ngăn đàng
Chùa xưa mái ủ lá vàng
Sư già triều cũ vui cùng mây bay
Buộc ràng đầu bạc tiếc thay
Non xanh nước biếc chẳng hoài thuỷ chung
Năm xưa viếng cảnh núi sông
Cảnh Hưng chuông cổ vẫn còn treo đây

Thiên Thai nằm cuối tại thành đông
Cách một dòng sông khiến chẳng thông
Chùa cổ thu nay vùi lá úa
Sư già triều cũ dỡn mây trong
Thương thay tóc bạc còn lam lũ
Chẳng thể núi xanh hẹn thủy chung
Còn nhớ năm rồi đi viếng núi
Chuông chùa in rõ dấu Cảnh Hưng