Bắc hành tạp lục - Thái Bình mại ca giả

21.Thái Bình mại ca giả 

Thái Bình cổ sư thô bố y

Tiểu nhi khiên vãn hành giang mi

Vân thị thành ngoại lão khất tử

Mại ca khất tiền cung thần xuy

Lân chu thời hữu hiếu âm giả

Khiên thủ dẫn thướng thuyền song hạ

Thử thời thuyền trung ám vô đăng

Khí phạn bát thủy thù lang tạ

Mô sách dẫn thân hướng tọa ngung

Tái tam cử thủ xưng đa tạ

Thủ vãn huyền sách khẩu tác thanh

Thả đàn thả ca vô tạm đình

Thanh âm thù dị bất đắc biện

Ðãn giác liêu lượng thù khả thinh

Chu tử tả tự vị dư đạo

Thử khúc Thế Dân dữ Kiến Thành

Quan giả thập số tịnh vô ngữ

Ðãn kiến giang phong tiêu tiêu giang nguyệt minh

Khẩu phún bạch mạt, thủ toan súc

Khước tọa, liễm huyền, cáo chung khúc

Ðàn tận tâm lực cơ nhất canh

Sở đắc đồng tiền cận ngũ lục

Tiểu nhi dẫn đắc há thuyền lai

Do thả hồi cố đảo đa phúc

Ngã sạ kiến chi, bi thả tân

Phàm nhân nguyện tử bất nguyện bần

Chỉ đạo Trung Hoa tẫn ôn bão

Trung Hoa diệc hữu như thử nhân

Quân bất kiến sứ thuyền triêu lai cung đốn lệ

Nhất thuyền, nhất thuyền doanh nhục mễ

Hành nhân bão thực tiện khí dư

Tàn hào lãnh phạn trầm giang để.

太平賣歌者

太平瞽師粗布衣
小兒牽挽行江湄
云是城外老乞子
賣歌乞錢供晨炊
鄰舟時有好音者
牽手引上船窗下
此時船中暗無燈
棄飯潑水殊狼藉
摸索引身向坐隅
再三舉手稱多謝
手挽弦索口作聲
且彈且歌無暫停
可音殊異不得辨
但覺嘹喨殊可聽
舟子寫字為余道
此曲世民與建成
觀者十數並無語
但見江風蕭蕭江月明
口噴白沫手酸縮
卻坐斂弦告終曲
殫盡心力幾一更
所得銅錢僅五六
小兒引待下船來
猶且回顧禱多福
我乍見之悲且辛
凡人愿死不愿貧
只道中華盡溫飽
中華亦有如此人
君不見使船朝來供頓例
一船一船盈肉米
行人飽食便棄餘
殘肴泠飯沉江底

 

Dịch nghĩa

Người hát rong ở Thái Bình

Ở phủ Thái Bình có người mù mặc áo vải thô
Có đứa trẻ dẫn đi bờ sông
Nói rằng ông già ăn xin ở ngoài thành
Hát mướn xin tiền nấu ăn
Thuyền bên có người ưa nghe hát
Cầm tay dẫn xuống thuyền dưới cửa sổ
Lúc này trong thuyền tối không đèn
Cơm thừa canh cặn đổ bừa bãi
Ông già lần mò ngồi vào một góc
Hai ba lần giơ tay xin cám ơn
Tay nắn dây đàn, miệng cất tiếng hát
Vừa đàn vừa ca không nghỉ
Tiếng nghe lạ hoắc không hiểu được
Nhà thuyền viết chữ bảo ta rằng :
Khúc hát này nói về Thế Dân và Kiến Thành
Người nghe khoảng chục người đều im lặng
Chỉ thấy gió sông vi vu dưới trăng sáng
Miệng sùi nước bọt, tay mỏi rã rời
Ngồi xuống, xếp đàn, nói rằng hát đã xong
Hết lòng hết sức đàn gần một trống canh
Văy mà chỉ đuợc năm sáu đòng
Ðứa em dẫn ra khỏi thuyền
Còn quay đầu lại chúc lành
Chợt thấy ta bồi hồi thương xót
Phàm nguuời ta thà chết hơn sống nghèo
Nghe nói ở Trung Hoa mọi người đều được ấm no
Ở Trung Hoa cũng có người nghèo như thế sao
Anh không thấy lệ cung phụng thuyền đi sứ mỗi ngày
Từng thuyền từng thuyền thịt gạo đày
Người đi thuyền ăn no, thừa vứt bỏ
Cơm nguội, thức ăn đổ chìm xuống đáy sông

Thái Bình có một ông già

Quần thô áo vải mắt loà chân run

Có em bé dẫn ngoài thành

Kiếm cơm hát dạo quanh sông la cà

Trên thuyền có khách gần xa

Mời ông già xuống hát ca thưởng tiền

Lúc này thuyền tối không đèn

Cơm thừa canh cặn trên sàn vãi vung

Lần mò vào tận góc cùng

Chắp tay vái lạy cám ơn chân thành

Miệng ca tay khảy rõ nhanh

Lời ca không nghỉ tiếng đàn triền miên

Lời ca ý lạ mênh mang

Nghe đi nghe lại khúc đàn khá hay

Khách thuyền khen tặng khúc này

Thế Dân tranh đoạt quyền uy Kiến Thành

Người nghe hơn chục lặng thinh

Gió thu ru nhẹ lung linh trăng tà

Miệng sùi tay mỏi ông già

Cất đàn ngồi xuống thưa là đã xong

Người cho tiền được sáu đồng

Thế thôi từng đó uổng công thật mà

Đứa em dẫn lão bước ra

Ông còn ngoảnh lại hai ba lần chào

Ta nhìn lòng những nghẹn ngào

Chẳng thà chết quách buồn thay kiếp nghèo

Trung hoa nghe nói rất giầu

Mà sao lại có người nghèo thế ư

Xa xa thuyền sứ từ từ

Con thuyền nho nhỏ ê hề đồ ăn

Người ăn no ứ bụng căng

Cơm thừa canh nguội đem quăng xuống dòng